17-02-2026: Cultureel Dirkshorn organiseert deze lezing i.s.m. Vrouwen van Nu.

DE EEUW VAN JAN STEEN

De  titel van deze lezing was eigenlijk “De genrekunst in de 17e eeuw”. Maar omdat het dit jaar 400 jaar geleden is dat Jan Steen in Leiden het levenslicht zag, wil ik hem op deze avond extra in het zonnetje zetten.

Tenslotte is hij misschien wel het boegbeeld van de genrekunst, oftewel schilderijen die gebaseerd zijn op het dagelijkse leven, wat misschien een betere omschrijving is.

Maar natuurlijk komen ook andere collega’s van hem uitgebreid aan bod. Denk aan de geniale leerling van Rembrandt, Gerard Dou en de zwaar onderschatte Gerard ter Borch. En wat is er met Vermeer aan de hand? Het antwoord op deze vraag zou tot enige verbazing kunnen leiden.

Jan Steen en zijn tijdgenoten waren vooral vertellers en om hun verhalen te kunnen begrijpen is enige uitleg nodig. Over de betekenis van de symbolieken, over de relatie met de literatuur (Cats, Bredero), over het waarschuwende vingertje dat we regelmatig langs zien komen. En laten we vooral de humor, de erotiek en de feesten niet vergeten.

Een cultureel rondje “Tot Lering en Vermaak”, zoals de spraakmakende tentoonstelling uit 1976 heette. In die tijd woonde ik in het Rijksmuseum, misschien laat ik dat ook nog even de revue passeren.

Bas Zevenbergen

Meer informatie: The Fun Part of Art